Zamknięci w pułapce własnej dobroci: historia matki, która nie poznaje już własnego syna

Drzwi trzasnęły tak głośno, że aż podskoczyłam na krześle. – Mamo, musimy pogadać – usłyszałam głos mojego syna, Pawła, zanim jeszcze zdążyłam odłożyć kubek z herbatą. Wszedł do kuchni razem z Martą, jego żoną. Oboje mieli miny jakby szli na egzekucję. Od razu wiedziałam, że to nie będzie zwykła rozmowa.

– Co się stało? – zapytałam, próbując ukryć drżenie w głosie.

Paweł spuścił wzrok. Marta zaczęła mówić pierwsza:

– Aniu, wiem, że ustaliliśmy rok… Ale ja jestem w ciąży. Nie damy rady się teraz wyprowadzić. Nie mamy gdzie pójść.

Poczułam, jakby ktoś wyciągnął mi dywan spod nóg. Przez chwilę nie mogłam wydobyć z siebie głosu. Przecież wszystko było jasne: mieszkanie na rok, potem wracamy do normalności. A teraz…

– Przecież macie rodziców Marty – powiedziałam cicho. – Mają dom pod Warszawą, duży ogród…

– Oni nie chcą nas przyjąć – przerwał Paweł. – Mówią, że to wasza sprawa.

Mój mąż, Andrzej, wszedł do kuchni i spojrzał na nas wszystkich z napięciem. – O co chodzi?

– Marta jest w ciąży – powiedziałam bezbarwnym głosem. – I nie chcą się wyprowadzić.

Nastała cisza. Tylko zegar tykał na ścianie.

To wszystko zaczęło się niewinnie. Paweł ożenił się z Martą dwa lata temu. Byliśmy szczęśliwi, że znalazł kogoś takiego – ciepłą, uśmiechniętą dziewczynę z dobrego domu. Po ślubie zamieszkali z nami w naszym trzypokojowym mieszkaniu na Ursynowie. Było ciasno, ale cieszyliśmy się ich obecnością.

Po kilku miesiącach Marta zaczęła przebąkiwać o własnym kącie. Rozumiałam ją – młodzi chcą niezależności. Mieliśmy kawalerkę po mojej mamie na Mokotowie, wynajmowaną studentom. Z Andrzejem długo się naradzaliśmy: czy oddać im ją na rok? W końcu zgodziliśmy się – chcieliśmy im pomóc wystartować. Ustaliliśmy jasno: rok bez czynszu, potem wracają albo płacą rynkową stawkę.

Na początku byli wdzięczni. Obiecywali, że zacisną pasa i odłożą na wkład własny do kredytu. Ale szybko zobaczyłam, jak ich życie wygląda naprawdę: nowe telefony, markowe ubrania, weekendy w spa pod Warszawą, sushi na dowóz co drugi dzień.

– Może powinniście trochę oszczędzać? – rzuciłam raz mimochodem.

– Mamo, mamy tylko jedno życie! – zaśmiał się Paweł. – Chcemy się nacieszyć młodością.

Próbowałam nie wtrącać się za bardzo. Ale z każdym miesiącem narastał we mnie niepokój. Rok minął szybciej niż myślałam. Zbliżał się dzień wyprowadzki – już szukałam nowych najemców do kawalerki.

I wtedy przyszła ta rozmowa w kuchni.

– Aniu… – Marta zaczęła płakać. – Nie wyrzucisz nas przecież z dzieckiem na ulicę?

Zacisnęłam pięści pod stołem.

– To nie jest wyrzucanie! Daliśmy wam szansę! Przez rok mogliście oszczędzać! – głos mi się załamał.

Paweł patrzył w ścianę.

– Mamo… Marta źle znosi ciążę… Lekarz mówił, żeby unikała stresu…

Andrzej próbował być mediacyjny:

– Może jeszcze miesiąc? Potem naprawdę musicie coś wymyślić.

Marta natychmiast przestała płakać i spojrzała na mnie z wyrzutem:

– Czyli mam rodzić na walizkach? To nieludzkie!

Czułam się jak potwór. Ale przecież to nie ja ich tu wpakowałam! To oni nie potrafili dorosnąć!

Wieczorem usiedliśmy z Andrzejem przy stole i liczyliśmy straty. Przez ten rok straciliśmy ponad 30 tysięcy złotych z wynajmu kawalerki – pieniądze miały być na naszą emeryturę albo remont łazienki. Teraz nie mamy ani pieniędzy, ani spokoju.

Następnego dnia zadzwoniła do mnie matka Marty:

– Aniu, słyszałam, że dzieci mają problem z mieszkaniem…

– Może mogliby zamieszkać u was? Macie przecież dom…

– Wiesz… my już swoje wychowaliśmy… Poza tym mąż jest po zawale…

Poczułam się zdradzona przez wszystkich.

Przez kolejne tygodnie Paweł unikał rozmów o wyprowadzce. Marta przestała odbierać moje telefony. Widziałam ich czasem przez okno kawalerki: śmiejących się z paczkami zakupów z galerii handlowej.

W końcu postawiłam sprawę jasno:

– Macie czas do końca miesiąca. Potem muszę wynająć mieszkanie komuś innemu.

Paweł tylko skinął głową i wyszedł bez słowa.

Wieczorem Andrzej powiedział:

– Może przesadziliśmy? Może powinniśmy im pomóc jeszcze trochę?

Wykrzyczałam wtedy wszystko:

– Pomóc?! Przez rok żyli jak królowie! A my mamy teraz zostać bez niczego?!

Andrzej milczał długo.

– To nasz syn…

– Ale czy on jeszcze jest naszym synem? Bo ja go już nie poznaję!

Następnego dnia dostałam SMS-a od Pawła: „Nie martw się o nas”.

Przez kolejne tygodnie żyliśmy w zawieszeniu. Każda rozmowa kończyła się kłótnią lub milczeniem. Czułam się jak intruz we własnej rodzinie.

W pracy byłam rozkojarzona, koleżanki pytały:

– Coś się stało?

Nie umiałam odpowiedzieć bez łez.

W końcu zadzwoniła do mnie Marta:

– Aniu… przepraszam za wszystko… Ale naprawdę nie mamy gdzie pójść…

Zmiękłam na chwilę.

– Dobrze… możecie zostać jeszcze dwa miesiące. Ale potem musicie znaleźć rozwiązanie.

Marta obiecała, że zaczną szukać mieszkania do wynajęcia.

Ale minęły dwa miesiące i nic się nie zmieniło.

W końcu zebrałam się na odwagę i pojechałam do nich wieczorem bez zapowiedzi. Drzwi otworzył Paweł – wyglądał na zmęczonego i starszego o dziesięć lat.

– Mamo… nie wiem już co robić… Marta boi się rodzić gdzie indziej… Ja też jestem przerażony…

Usiedliśmy razem przy stole w tej kawalerce, która kiedyś była moim azylem po śmierci mamy.

– Synu… musisz dorosnąć. Nie mogę was utrzymywać całe życie…

Paweł spuścił głowę:

– Wiem… Przepraszam…

Wyszłam stamtąd ze ściśniętym sercem.

Dziś siedzę przy tym samym stole i zastanawiam się: gdzie popełniłam błąd? Czy bycie dobrą matką oznacza pozwalać dorosłym dzieciom przekraczać wszystkie granice? Czy można odzyskać szacunek dziecka bez łamania mu serca?

A wy? Co byście zrobili na moim miejscu? Czy dobroć wobec rodziny zawsze musi być pułapką?