W cieniu mojego ojca: Opowieść z Poznania

– Znowu wracasz tak późno? – głos mamy przeszył ciszę kuchni, gdy tylko przekroczyłem próg mieszkania. W jej oczach widziałem zmęczenie i coś jeszcze – może rozczarowanie? Może lęk?

– Pracowałem, mamo. Ktoś musi… – zacząłem, ale przerwała mi gwałtownym ruchem ręki.

– Twój ojciec też zawsze pracował. I co mu z tego przyszło?

Zamilkłem. W powietrzu zawisło jego imię – Stanisław Nowak, legenda poznańskich związków zawodowych, człowiek, którego bali się nawet dyrektorzy największych zakładów. Dla mnie był po prostu tatą. A teraz… teraz nie było go już od trzech miesięcy.

Wciąż pamiętam tamten dzień. Telefon zadzwonił o świcie. Głos ciotki Zosi drżał:

– Michał… Twój tata… On nie żyje.

Nie wierzyłem. Przecież jeszcze wczoraj rozmawialiśmy o tym, jak bardzo chciałby, żebym przejął po nim schedę w związku. Mówił: „Michał, ty masz w sobie ogień. Nie daj się złamać tym ludziom.”

Ale ja nie chciałem być jak on. Nie chciałem żyć wiecznie w konflikcie, walczyć z wiatrakami i patrzeć, jak matka płacze po nocach, bo znów ktoś groził ojcu przez telefon.

Po pogrzebie wszystko się zmieniło. Mama zamknęła się w sobie. Młodsza siostra, Kasia, zaczęła znikać na całe noce. A ja… ja próbowałem zrozumieć, co się właściwie stało.

Pewnego wieczoru usłyszałem rozmowę mamy z ciotką Zosią:

– Myślisz, że to był wypadek? – zapytała cicho ciotka.

– Nie wiem… On ostatnio był taki niespokojny. Mówił, że ktoś go śledzi.

Serce mi zamarło. Przez kolejne dni nie mogłem spać. Zacząłem przeglądać rzeczy ojca – notatki, stare kalendarze, listy. W jednym z zeszytów znalazłem kartkę z nazwiskami i datami. Przy jednym nazwisku – „Kowalczyk” – był dopisek: „Uważać!”

Postanowiłem dowiedzieć się więcej. Poszedłem do siedziby związku, gdzie wszyscy patrzyli na mnie jak na ducha. Przewodniczący, pan Marek, poklepał mnie po ramieniu:

– Michał, twój ojciec był wielkim człowiekiem. Ale nie mieszaj się w to. To nie dla ciebie.

– Co masz na myśli?

– Po prostu… nie szukaj kłopotów.

Ale ja już nie mogłem przestać szukać.

Wkrótce odkryłem, że ojciec prowadził własne śledztwo w sprawie nielegalnych zwolnień w dużej fabryce pod Poznaniem. Ktoś groził mu przez telefon. W notatkach znalazłem numery rejestracyjne samochodu, który często parkował pod naszym blokiem.

Zacząłem rozmawiać z dawnymi przyjaciółmi ojca. Jeden z nich, pan Andrzej, powiedział mi:

– Twój tata miał rację, że się bał. Kowalczyk to niebezpieczny człowiek. Ale Stanisław nie umiał odpuścić.

Wróciłem do domu późno tej nocy. Mama czekała na mnie w kuchni.

– Michał… Proszę cię, zostaw to. Nie chcę stracić kolejnej osoby.

– Muszę wiedzieć prawdę – odpowiedziałem cicho.

Wtedy wybuchła:

– Prawda? A co ci da ta prawda? Ojca ci nie zwróci! A nas zostawisz same!

Patrzyliśmy na siebie długo w milczeniu. W jej oczach widziałem strach i rozpacz.

Następnego dnia spotkałem się z Kasią w parku Cytadela. Była blada i roztrzęsiona.

– Michał… Ja wiem coś jeszcze – wyszeptała. – Tata miał spotkanie z kimś z zarządu fabryki dzień przed śmiercią. Słyszałam, jak rozmawiał przez telefon… Powtarzał: „Nie dam się zastraszyć.”

Zacisnąłem pięści. Wiedziałem już, że muszę dotrzeć do Kowalczyka.

Z pomocą pana Andrzeja udało mi się zdobyć adres. Pojechałem tam wieczorem. Drzwi otworzył mi mężczyzna o zimnych oczach.

– Czego chcesz?

– Chcę wiedzieć, co stało się z moim ojcem.

Zaśmiał się krótko:

– Twój ojciec był naiwny. Myślał, że może wygrać z systemem.

– Groziliście mu?

– Każdy ma wybór. On wybrał walkę.

Wyszedłem stamtąd roztrzęsiony i wściekły. Wiedziałem już, że nigdy nie dowiem się całej prawdy – ale wiedziałem też, że ojciec nie zginął przypadkiem.

Przez kolejne tygodnie próbowałem żyć normalnie – pracować, opiekować się mamą i Kasią. Ale cień ojca wciąż wisiał nad nami wszystkimi.

Pewnego dnia mama usiadła obok mnie na kanapie i powiedziała:

– Michał… Przepraszam za wszystko. Bałam się o ciebie tak samo jak o niego. Ale widzę, że musisz iść własną drogą.

Objąłem ją mocno i po raz pierwszy od miesięcy poczułem ulgę.

Dziś wiem jedno: prawda ma swoją cenę. Czasem jest nią samotność, czasem strach o bliskich… Ale czy można żyć inaczej?

Czy lepiej żyć w kłamstwie i spokoju czy walczyć o prawdę i ryzykować wszystko? Co wy byście wybrali?