Granica wytrzymałości: Kiedy rodzinne więzi duszą miłość
– Znowu ona? – wyszeptałam przez zaciśnięte zęby, patrząc na ekran telefonu Piotra. Zosia dzwoniła już trzeci raz tego wieczoru. Była dwudziesta druga, a my ledwo zdążyliśmy usiąść razem do kolacji.
Piotr spojrzał na mnie z wyrzutem, jakby to była moja wina, że jego siostra nie potrafi odpuścić. – Marta, ona ma trudny czas. Wiesz, że po rozstaniu z Tomkiem jest jej ciężko.
– Wiem – odpowiedziałam cicho, dusząc w sobie narastającą złość. – Ale czy to znaczy, że musisz być jej terapeutą dwadzieścia cztery godziny na dobę?
Nie odpowiedział. Wyszedł do kuchni, odebrał telefon i zamknął za sobą drzwi. Słyszałam jego stłumiony głos, czułość w tonie, której od dawna nie słyszałam w naszym kierunku. Zosia była młodsza o siedem lat, zawsze krucha i zagubiona. Piotr był dla niej wszystkim – starszym bratem, opiekunem, powiernikiem. Dla mnie coraz częściej był tylko cieniem.
Zaczęło się niewinnie. Po śmierci ich rodziców Piotr przejął rolę głowy rodziny. Byłam z niego dumna – do czasu, aż jego troska o Zosię zaczęła przesłaniać wszystko inne. Gdy wracaliśmy z pracy, Zosia dzwoniła z każdą błahostką: zgubiła klucze, popsuł się kran, ktoś ją obraził w sklepie. Piotr rzucał wszystko i jechał do niej. Ja zostawałam sama z obiadem stygnącym na stole.
Początkowo próbowałam być wyrozumiała. Sama nie miałam rodzeństwa, nie rozumiałam tej więzi. Ale z czasem zaczęłam czuć się jak intruz we własnym domu. Nawet nasze weekendy były podporządkowane Zosi – wyjazdy do jej mieszkania na Pradze, wspólne zakupy, naprawianie drobiazgów. Gdy raz zaproponowałam wyjazd tylko we dwoje, Piotr spojrzał na mnie jak na egoistkę.
– Przecież Zosia nie ma nikogo – powiedział wtedy. – Nie możemy jej zostawić samej.
A ja? Czy ja miałam kogoś poza nim? Czy ktoś pytał mnie, jak się czuję?
Pamiętam ten wieczór szczególnie wyraźnie. Siedzieliśmy przy stole, a Piotr opowiadał o Zosi – jak dzielnie radzi sobie po rozstaniu, jak bardzo się stara na studiach. Słuchałam i czułam, jak coś we mnie pęka.
– A może byś czasem zapytał mnie, co u mnie? – wyrwało mi się nagle.
Piotr spojrzał zdziwiony. – Przecież rozmawiamy cały czas.
– Nie, ty mówisz o Zosi cały czas – poprawiłam go drżącym głosem.
Zapanowała cisza. Widziałam w jego oczach niezrozumienie i coś jeszcze – może cień żalu? A może tylko irytację?
Od tamtej pory zaczęłam się wycofywać. Przestałam proponować wspólne wyjścia, przestałam czekać z kolacją. Piotr coraz częściej wracał późno – tłumaczył się pracą albo tym, że Zosia potrzebuje wsparcia. Czułam się niewidzialna.
Najgorsze były święta. W Wigilię Zosia przyszła do nas już rano i została do późnej nocy. Przyniosła własne ciasta, własne ozdoby na choinkę. Piotr był zachwycony – razem ubierali drzewko, śmiali się z dawnych wspomnień. Ja siedziałam obok jak widmo.
Po północy Zosia rozpłakała się przy stole. – Tak bardzo tęsknię za mamą…
Piotr objął ją mocno i zaczął szeptać coś do ucha. Patrzyłam na nich i czułam się jak intruz w ich świecie.
Po świętach zadzwoniła do mnie moja mama.
– Martuśka, co się dzieje? Słyszałam od cioci Krysi, że wyglądasz na bardzo zmęczoną.
Nie potrafiłam odpowiedzieć. Jak wytłumaczyć komuś z zewnątrz ten dziwny trójkąt? Jak powiedzieć własnej matce, że czuję się mniej ważna od siostry mojego męża?
W pracy też zaczęło mi się sypać. Szefowa zwróciła mi uwagę na spóźnienia i brak zaangażowania.
– Marta, co się z tobą dzieje? Zawsze byłaś taka sumienna.
Nie miałam siły tłumaczyć. Wracałam do pustego mieszkania i płakałam w poduszkę.
Pewnego dnia wróciłam wcześniej niż zwykle. W przedpokoju stały damskie buty – te same, które widziałam u Zosi tydzień wcześniej. W kuchni słyszałam ich śmiech.
– No weź, Piotrek! – śmiała się Zosia. – Ty zawsze taki poważny!
Zamarłam w progu. Piotr spojrzał na mnie z lekkim zakłopotaniem.
– O, Marta już jest! Chcesz herbaty? – zapytała Zosia beztrosko.
– Nie, dzięki – odpowiedziałam chłodno i zamknęłam się w łazience.
Tam po raz pierwszy pomyślałam o rozwodzie.
Przez kolejne tygodnie żyliśmy obok siebie jak współlokatorzy. Piotr coraz częściej nocował u Zosi „bo miała atak paniki”. Ja przestałam pytać dlaczego.
W końcu zebrałam się na rozmowę.
– Piotrze… Musimy ustalić granice. Ja już tak nie mogę żyć.
Spojrzał na mnie zdziwiony i chyba pierwszy raz zobaczył moją rozpacz.
– O co ci chodzi? Przecież to moja siostra!
– Ale ja jestem twoją żoną! – krzyknęłam przez łzy. – Czy ty tego nie widzisz? Ja też potrzebuję ciebie! Potrzebuję poczuć się ważna!
Piotr milczał długo.
– Nie chcę wybierać między wami – powiedział w końcu cicho.
– Ale ja nie każę ci wybierać! Chcę tylko być dla ciebie kimś więcej niż tłem dla twojej siostry!
Następnego dnia spakowałam walizkę i pojechałam do mamy.
Przez tydzień nie odezwał się ani razu. Dopiero ósmego dnia zadzwonił.
– Marta… Przepraszam. Nie wiedziałem…
Nie wiedział? Czy naprawdę można nie widzieć cierpienia drugiej osoby?
Spotkaliśmy się w kawiarni na Saskiej Kępie. Był blady i zmęczony.
– Rozmawiałem z Zosią – zaczął niepewnie. – Powiedziała mi… że boi się zostać sama. Że czuje się winna temu wszystkiemu.
Patrzyłam na niego i widziałam chłopca zagubionego między lojalnością a miłością.
– Piotrze… Ja też boję się zostać sama – powiedziałam cicho.
Milczeliśmy długo.
Nie wiem jeszcze, jak potoczy się nasza historia. Uczę się stawiać granice i mówić o swoich potrzebach głośno. Czasem myślę: czy można kochać kogoś tak bardzo, żeby zapomnieć o sobie? Czy rodzina to zawsze wsparcie… czy czasem więzienie?