Odeszłam, bo nie chciałam już być „niewygodną” żoną. Moja walka o godność i szacunek w cieniu rodzinnych oczekiwań
— Jowita, czy ty naprawdę musisz znowu zaczynać tę rozmowę? — głos Pawła odbił się echem od ścian naszego nowoczesnego mieszkania na Mokotowie. Stałam przy oknie, patrząc na szare niebo nad Warszawą, a w środku czułam się jakby ktoś zamknął mnie w klatce z lodu.
— Muszę, Paweł. Bo nie mogę już dłużej udawać, że wszystko jest w porządku — odpowiedziałam cicho, choć w środku wrzało we mnie od miesięcy.
Zawsze byłam tą „dziewczyną z prowincji”, która miała szczęście złapać męża z Warszawy. Tak przynajmniej szeptały sąsiadki w mojej rodzinnej Wyszkowie. „Jowita, ty to masz życie! Taki przystojny, wykształcony, z dobrą pracą!” — powtarzała mama, kiedy przyjeżdżaliśmy na święta. Ale nikt nie widział, jak bardzo bolało mnie to życie.
Paweł był moim pierwszym wielkim uczuciem. Poznaliśmy się na studiach — on już wtedy miał plan na siebie, ja marzyłam o pracy w bibliotece. Zakochałam się w jego pewności siebie i tym, jak potrafił rozśmieszyć całą salę. Po ślubie wszystko zaczęło się zmieniać. Najpierw drobne uwagi: „Może byś się trochę bardziej postarała z obiadem?”, „Nie wypada tak mówić przy moich znajomych”. Potem coraz częściej czułam się jak nieproszony gość we własnym domu.
— Jowita, nie rozumiesz? Wstydzę się czasem za ciebie przed ludźmi. Nie pasujesz tu — powiedział pewnego wieczoru, kiedy wróciliśmy z kolacji u jego kolegów z pracy.
Te słowa rozdarły mnie na pół. Przez kilka dni chodziłam jak cień, próbując znaleźć w sobie winę. Może rzeczywiście nie pasuję? Może powinnam być inna?
Ale ile można się zmieniać dla kogoś, kto nigdy nie jest zadowolony?
Z czasem Paweł coraz częściej wracał późno do domu. Znikał na weekendy pod pretekstem „integracji”. Ja zostawałam sama z naszym synkiem, Antkiem, który coraz częściej pytał: „Mamo, czemu tata jest smutny?”
Nie miałam odwagi powiedzieć mu prawdy: że tata nie jest smutny, tylko rozczarowany życiem ze mną.
Pewnego dnia zadzwoniła do mnie mama:
— Jowitko, co się dzieje? Słyszałam od cioci Krysi, że rzadko przyjeżdżacie. Paweł taki zajęty?
— Tak, mamo… — skłamałam. Bo jak powiedzieć matce, że jej córka jest dla własnego męża powodem do wstydu?
W pracy też zaczęło być ciężko. Koleżanki pytały: „Coś ty taka przygaszona?”. A ja nie umiałam już udawać uśmiechu.
Przełom nastąpił podczas rodzinnej kolacji u teściów. Siedzieliśmy przy stole, a teściowa rzuciła:
— Jowitko, może byś się w końcu czymś zajęła? Paweł tyle pracuje, a ty tylko ten etacik w bibliotece…
Poczułam, jak krew napływa mi do twarzy. Paweł spojrzał na mnie z politowaniem i dodał:
— No właśnie. Może byś pomyślała o czymś poważniejszym?
Wtedy coś we mnie pękło.
Wróciłam do domu i przez całą noc płakałam. Rano spojrzałam w lustro i zobaczyłam kobietę, której nie poznawałam. Zmęczoną, wystraszoną, bez wiary w siebie.
Zadzwoniłam do przyjaciółki z dzieciństwa:
— Magda, ja już nie mogę…
— Jowita, musisz coś zrobić dla siebie. Nie możesz być wiecznie tłem dla Pawła.
Te słowa były jak iskra.
Zebrałam się na odwagę i powiedziałam Pawłowi:
— Odchodzę. Nie chcę być już twoim problemem ani powodem do wstydu.
Spojrzał na mnie z niedowierzaniem:
— Ty? Dokąd niby pójdziesz? Z czym? Przecież bez mojego wsparcia sobie nie poradzisz.
To był moment, kiedy poczułam pierwszy raz od lat… wolność.
Spakowałam kilka rzeczy dla siebie i Antka. Pojechaliśmy do mamy do Wyszkowa. Tam też nie było łatwo — rodzina była w szoku.
— Jowita! Co ty najlepszego zrobiłaś?! — krzyczała babcia. — Kobieta powinna trzymać rodzinę razem!
Mama płakała po kątach i prosiła: „Może jeszcze spróbujcie… dla dziecka”.
Ale ja wiedziałam jedno: jeśli wrócę, stracę siebie na zawsze.
Pierwsze tygodnie były koszmarem. Plotki rozchodziły się po mieście szybciej niż światło:
— Widzieliście? Jowita wróciła z dzieckiem! Pewnie ją zostawił…
W pracy patrzono na mnie z litością albo ciekawością. Ale powoli zaczynałam oddychać pełną piersią.
Zaczęłam chodzić na terapię. Uczyłam się mówić „nie”. Uczyłam się być dla siebie ważna.
Paweł próbował mnie przekonać do powrotu:
— Jowita, pomyśl o Antku! On potrzebuje ojca!
Ale ja wiedziałam: Antek potrzebuje przede wszystkim szczęśliwej mamy.
Z czasem rodzina zaczęła rozumieć moją decyzję. Mama przytuliła mnie pewnego wieczoru i powiedziała:
— Może nie rozumiem wszystkiego… ale widzę, że jesteś spokojniejsza niż kiedykolwiek.
Dziś wiem jedno: nikt nie ma prawa odbierać mi godności. Nawet jeśli oznacza to samotność i walkę z opinią innych.
Czasem patrzę na Antka bawiącego się w ogrodzie i pytam siebie: czy zrobiłam dobrze? Czy miałam prawo postawić siebie ponad rodzinne oczekiwania?
A może każda kobieta powinna choć raz zapytać siebie: kim jestem bez cudzych oczekiwań?